20 Şubat 2011 Pazar

BUNLARI BİLİYORMUSUNUZ?

***Osmanlı ordusunun, İslam’ı tek bir bayrak altında toplamak gayesiyle Mısır seferine giderken Gebze yakınlarındaki bağlık-bahçelik bir arazide mola verdiğinde Yavuz Sultan Selim’in bütün askerlerin heybelerini arattığını ve hiçbirinde meyve cinsinden birşey çıkmaması üzerine ellerini ALLAH'A kaldırıp:
"Allah’ım, sonsuz şükürler olsun. Bana haram yemeyen bir ordu lütfettin. Eğer askerimin içinde tek bir kişi sahibinden izinsiz bir meyve yeseydi ve ben bunu haber alsaydım Mısır seferinden vazgeçerdim." diyerek Rabbine sonsuz hamd-ü senalarda bulunduğunu...
*** 1754’te bile, Sultan III. Osman Han’ın bir namesi Leh kralına ulaştırıldığında, kralın nameyi üç kere öperek başının üstüne koyduğunu ve kralın yanında bulunan devlet erkanı’nın da derhal başlarını açarak saygı duruşuna geçtiklerini...

19 Şubat 2011 Cumartesi

BUNLARI BİLİYORMUSUNUZ?

*Osmanlı Devletinin küçük bir beylikten, 10 milyon km kare genişliğinde bir toprak büyüklüğüne ulaştığını biliyor muydunuz?..

*Osmanlı da örf ve adet kelimesinin hayat nizamı yerine kullanıldığını, ve herşeyin edep ve adap çerçevesinde yapıldığını biliyor muydunuz?..

*Bulunduğumuz toprakların Osmanlı toprakları olduğunu ve kurtuluş savaşımızın yine Osmanlı Devletinin desteği ile başladığını biliyor muydunuz?..

* 600 Yıllık devlet hayatı boyunca, hiç bir vatandaşının inancına karışmadığını ve herkesi kendi inancında özgür bıraktığını biliyor muydunuz?..

* 2. Abdülhamid Han'ın, o gün Osmanlı toprağı olan, bugün işgal altındaki Filistin topraklarını satın almak isteyen ve bunun karşılığında tüm Osmanlı Devletinin borçlarını ödemeyi taahhüt eden Yahudilere bu toprakları satmadığını biliyor muydunuz?..

* Taahüt: Bir işin veya bir şeyin yapılması için söz vermek.

*Nizam:Düzen.

2 Şubat 2011 Çarşamba

SORULAR...

9-)Tımar sisteminin bozulması aşağıdakilerden hangisini en az etkilemiştir?
A-)Eyalet ordusunun bozulmasını
B-)Yeniçeri Ocağının bozulmasını
C-)Tarımsal üretiminin azalması
D-)Güvenliğin bozulması
E-)İç isyanlara ortam hazırlamasını

10-)Osmanlı tarihi boyunca devlet düzeninde birçok değişiklik ve yenilik yapılmıştır.
Aşağıdakilerden hangisi bunlardan değildir?
A-)Şehzadelerin sancağa çıkma geleneklerinin kaldırılması
B-)Hanedanın en yaşlısının padişah olması
C-)Sık sık hanedan değiştirilmesi
D-)Padişahın yetkilerinin kısıtlanması
E-)Halkın yönetime katılması

11-)”Osmanlı Devletinde Şeyhülislamlar, Kanuni zamanında Divanın doğal üyesi haline gelmişlerdir.”
Bu döneme kadar Şeyhülislam Divandaki temsilcisi olarak aşağıdaki görevlilerden hangisi bulunmuştur?
A-)Kazasker B-)Vezir C-) Nişancı D-)Sadrazam E-)Defterdar

12-)Aşağıdakilerden hangisi Lonca Teşkilatının sağladığı yararlarından biri değildir?
A-)Ekonomiyi canlandırmışlardır.
B-)Üretici ve tüketici haklarını korumuşlardır.
C-)Vergilerin toplanmasında Müslüman ve Müslüman olmayanlar arasındaki eşitliği sağlamışlardır.
D-)Çırak - kalfa - usta ilişkilerini düzenlemişlerdir.
E-)Mesleki gruplar içerisinde birlikteliği artırmışlardır.

13-)Osmanlılarda ilk Divan teşkilatının kurulması aşağıdakilerden hangisiyle ilgilidir?
A-)Ordu teşkilatı
B-)Vakıf sistemi
C-)Devlet yönetimi
D-)Toprak yönetimi
E-)Eğitim-öğretim

14-)Aşağıdakilerden hangisi üretimde sürekliliği sağlamak amacıyla alınan vergidir?
A-)Avarız B-)Ağnam C-)Cizye D-)Haraç E-)Çift bozan

15-)Yükselme döneminde, şehzadeler, sarayda gerekli eğitim ve öğretimi gördükten sonra , yanlarında devlet işlerinde tecrübeli “Lala “ denilen devlet adamları da verilerek Anadolu’daki sancaklara gönderildi.Şehzadelere Rumeli’de sancak verilmezdi.
Bunun en önemli nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A-)Rumeli’nin fetih yolları üzerinde olması
B-)Rumeli’de halkın isyan eden şehzadeleri desteklemesi
C-)Avrupa Devletleri’nden yardım alma ihtimalinin yüksek olması
D-)Rumeli’nin Haçlı saldırılarına uğraması
E-)Rumeli’de ekonomik faaliyetlerin yetersiz olması

SORULAR...


1-)Osmanlı Devleti kuruluştan itibaren teokratik özellikler taşırken:Yavuz Selim Devrinde bu durum tam bir resmiyet kazanmıştır.
Aşağıdakilerden hangisi bu duruma kanıt olamaz?
A-)Halkın çoğunluğunu Müslümanların oluşturması
B-)Toplumun Şeri Hukukla yönetilmesi
C-)Eğitim - öğretimin dinsel temele dayanması
D-)Şeyhül - İslamın Fetva yayınlaması
E-)Padişahların halife sıfatına sahip olması


2-)XVI.yüzyıl sonlarından itibaren Osmanlı Ülkesinde görülen hızlı nüfus artışının ardından gelen dönemlerde insan toprak ilişkisi değişmiş ve artan nüfus oranında tarıma yeni alanlar açılmadığı görülmüştür.Nitekim bu nüfus artışıyla birlikte işlenen toprakların yetmemesi Tımar sisteminin bozulmasına da sebep olmuştur.

Yukarıdaki bilgilerin ışığında aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A-)Kişi başına düşen gelir azalmıştır.
B-)Toprağın sabit kalıp,nüfusun artması Tımar sistemini olumsuz yönde etkilemiştir.
C-)Hızlı nüfus artışı,insan toprak ilişkisini bozmuştur.
D-)Tarım ürünleri , ihtiyacı karşılayamaz hale gelmiştir.
E-)Hızlı nüfus artışı tarım alanlarını daraltmıştır.




3-) Osmanlı Devleti siyasi düzeni, herkesin güvenini sağlamış uzak ve geniş alanları birbirini tamamlayan iktisadi birimler haline getirimiştir.
-Uzun ve ait dalları bulunan yol ağı,güvence altına alınmıştır.
-Mekanda rasyonel bir örgütlenme sağlanmıştır.
Yukarıdaki şartlar Osmanlı Tarihinde öncelikle aşağıdaki alanların hangisindeki gelişmeleri sağlamaya yöneliktir?
A-)Siyasi B-)Askeri C-)Ticari D-)Dini E-)Kültürel


4-)Durum:XVI.yüzyıl sonlarında Osmanlı Devleti ve bütün Akdeniz çevresinde büyük bir nüfus artışının olduğu araştırmalar sonucunda ortaya çıkmıştır.
Yargı: Sağlık şartlarındaki düzelme ve insanların bazı salgın hastalıkların önünü almada gösterdikleri başarı nüfus artışını hızlandırmıştır.
Yukarıdaki durum ve yargı karşılaştırıldığında aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A-)XVI.yüzyılda Osmanlı fetihleri hızlanmıştır.
B-)XVI.yüzyılda Osmanlının nüfusu artmıştır.
C-)Tıp alanında gelişmeler yaşanmıştır.
D-)Kitlesel ölümler azalmıştır.
E-)Halkın sağlık şartları iyileşmiştir.



5-)”Osmanlı ülkesinde eyalet sınırları içinde ortaya çıkan sorunlar, önce Eyalet Divan-ı Hümayuna başvururdu."
Bu durum Osmanlı yönetiminin aşağıdaki özelliklerinden hangisini vurgulamaktadır?
A-)Osmanlı Devleti, idari bakımdan yönetim birimlerine ayrılmıştır.
B-)Divan son kararın alındığı kurumdur.
C-)Eyalet Divanı , Divan-ı Hümayuna bağlı olarak çalışmıştır.
D-)Divan yasama organı gibi çalışmaktadır.
E-)Osmanlıda merkeziyetçiliğe önem verilmemiştir.



6-)Osmanlı Devletinde
- Toprağın üç yıl üst üste mazeretsiz olarak boş bırakanların toprakları ellerinden alınırdı.
-Devlet, köylünün topraklarını güvenli bir şekilde işleyebilecek ortamı hazırlamakla yükümlüdür.
Bu bilgilere dayanarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?
A-)Toprak üzerinde üretimde süreklilik amaçlanmıştır.
B-)Köylü toprağı işlemek, devlet ise güvenliği sağlamakla yükümlüdür.
C-)Köylü geçerli bir mazeretle toprağını boş bırakmış olursa toprağına dokunulmamıştır.
D-)Toprağın mülkiyeti ve geliri tamamen köylüye aittir
E-)Toprak üzerinde üretimde devamlılığın sağlanması devletin ve köylünün görevlerini yapmasıyla mümkündür.


7-)Osmanlı saltanat otoritesi tartışılmaz bir biçimde kabullenmiş, bağlı beylik ve devletlerin yöneticileri de padişah tarafından atanmıştır.
Yukarıdaki bilgiler doğrultusunda Osmanlı Devletinde ülke yönetiminin en belirgin özelliği aşağıdakilerden hangisidir?
A-)Devlet özerk (muhtar) bir yapıya sahiptir.
B-)Ülke toprakları dirliklere ayrılmıştır.
C-)Din adamları yönetimde söz sahibidir.
D-)Merkezi otorite bağlılık esastır.
E-)Halk arasında sınıf ayrımı yoktur.



8-)XV.yüzyılda ,
-Batı Anadoluda pamuklu dokuma ve halı sanayi
-Ankarada ayakkabıcılık
-Bursada ipekçilik gelişmiştir.
Yukarıdaki ekonomik hareketliliğin temel kaynağı aşağıdakilerden hangisidir?
A-)Bu bölgelerde yoğun olarak Gayrimüslimlerin yaşaması
B-)Düşman saldırılarına uzak bölgeler olması
C-)Bölgelerin güvenliğinin devlet güçleri tarafından sağlanmış olması
D-)Bölgelerin ticaret yolları üzerinde bulunması
E-)Bölge sanayisinin tarım ve hayvancılık ürünlerine bağlı olması

25 Ocak 2011 Salı

OSMANLI DEVLETİNDE HUKUK SİSTEMİ

Osmanlılar kuruluşundan beri adalete büyük önem vermişlerdir. Devlet içerisinde dini mezhebi ve ırkı ne olursa olsun herkes kanun önünde eşit sayılırdı.Osmanlılarda iki tür hukuk uygulanırdı.1-ŞERİ HUKUK: Kaynağını İslam’dan alan şeriat kurallarıydı. Ancak Osmanlılar bu hukuktaki bazı kuralları yumuşatarak uygulamışlardır.2-ÖRFİ HUKUK: Kaynağını Türk gelenek ve göreneklerinden alan hukuktur. Özellikle Fatih Sultan Mehmet geçmişte yayınlanan tüm kanunları bir araya getirerek Kanunname-i Al-i Osman adında ilk örfi Osmanlı kanunnamesini oluşturmuştur. Bu konuda Kanuni zamanında da büyük çalışmalar olmuştur.Normal davalara kadı’lar yüksek devlet görevlileri arasındaki davalara ise kazaskerler bakardı. Gayr-ı müslimlerin davaları kendi kilise ve havralarında çözümlenirdi. havra:Yahudilere ait dinî tapınak demektir.

10 Ocak 2011 Pazartesi

Reform Hareketleri

Reform Hareketleri

*XVI.yy.da Avrupa' da dinsel alanda görülen yenilik hareketlerine denir. Kelime anlamı yeniden şekil vermek, düzenlemektir.
*Reform önce Almanya' da başlamıştır.


Nedenleri :
*Matbaanın Etkisi : Tevrat ve İncil gibi kitaplar çok sayıda basılmış, Hümanizma hareketleri sırasında da, milli dillere çevrilmiştir. Avrupalılar aracısız , doğrudan kitapları okumaya başlamışlar ve kitaplarda yazılanlarla, Kilise uygulamalarının farkını görerek, Kiliseye tepki duymaya başlamıştır.
*Rönesans' ın Etkisi: Avrupa' da Hümanist düşüncenin doğmasıyla, ortaçağ skolastik düşünce ve felsefesi eleştirilmeye başlandı.
*Katolik Kilisesinin Bozulmasının Etkisi: XVI.yy.da kilise, halka karşı yapması gereken dinsel ve sosyal görevleri, ihmal etmeye başlamış, kaynaklarını başka alanlarda harcadığı için halkın dini duygularını sömürerek, halktan para toplamaya başlamıştı.
* Endüljans Sorunu: Hıristiyanların günahlarından kurtulmaları için Kiliseye para ödemeleri yoluydu. XVI.yy.da papa, bu işi daha ileri götürmüş, ölen insanların yerine de endüljans alınabileceğini belirtmişti.


Gelişme :
Almanya 'da :
*Reform hareketlerinin önderi, bir ilahiyat ( Teoloji ) Profesörü olan, " Martin Luther " dir.
* Luter, 1517 ' de Wittenberg Kilisesinin kapısına astığı 95 maddelik bir bildiri ile Endüljans satışlarına itiraz etti. Luter bildirisinde " Tanrı ile kul arasına kimse giremez. Tanrı kullarının günahlarını ancak kendisi bağışlar" " Öbür dünyada selamete ermek için imanın yeteceğini, Hıristiyanların Endüljans alarak günahlardan kurtulamayacaklarını " söylemiştir. Bunun üzerine Papa X. Leon , Luter' i kötülemiş Luter' de Wittenberg ' de halkın gözü önünde , Aforoznameyi yakarak, Papa ile bağlarını koparmıştır. Papa'nın, Alman İmparatoru Şarlken' den Luter'i cezalandırma isteği ile toplanan Worms şehrindeki diyet meclisi, Luter'i ölüme mahkum etmiş ve yakılmasına karar vermiştir. Ancak dostlarından, Saksonya Elektörü Akıllı Frederik, Luter'i kaçırtarak kendi malikanesinde saklamıştır. Luter bir yıllık süre içinde İncil'i Almanca'ya çevirmiştir.
*Luter'in düşüncelerinde " Kilise'yi düzeltmek için, onun elindeki bütün servetini almak lazımdır.Kilise ancak o zaman kendisine düşen görevleri yapar" vardı. Bu düşünceyi kendi çıkarları için uygun bulan , köylü-şövalye ve prensler, kilisenin Almanya'daki topraklarına saldırdılar. Şarlken, Diyet meclisiyle önce başka yerlere yayılmaması koşuluyla , Luterciliği kabul etmiş( 1529 ), bunun üzerine bu karara uymayıp onunla mücadele edilmesi üzerine ( bu kararların protesto edilmesi üzerine Luterci'lere Protestan denilmiştir.) Ogsburg Antlaşmasıyla ( 1555 ), Luterciliği ( Protestanlık ) resmen kabul etmiştir.

Ogsburg Antlaşması ( 1555 ) ( Alman İmparatoru - Protestan Prensler ) :
1. Protestan mezhebi ve kilisesi resmen tanındı.
2. Alman prensleri, istedikleri mezhebi seçmekte ve seçtikleri mezhebi kendi uyruklarına da kabul ettirmekte serbest oldular
3. Prensler kendi ülkeleri içindeki din işlerinin mutlak amiri oldular.
4. Prenslerin mezheplerini kabul etmek istemeyen Almanlar, başka yerlere göç edebilecekti.


Fransa 'da :
*Kalven adlı bir Fransız, Luter'e benzeyen görüşlerini, Fransa ve İsviçre'de yaymaya başladı. ( Fransa' da Protestanlık resmen yasaklanmış olduğu için etkili olamamış, İsviçre'ye geçmek zorunda kalmıştır )
*Kral IV.Hanri zamanında Nant Fermanı ile ( 1598 ), Kalvenist ve Protestanlara mezhep özgürlüğü tanındı.


İngiltere' de :
*Kral VIII. Hanri, eşinden boşanıp sevdiği kızla evlilik yapmasına izin vermeyen Papa'dan ayrılmış, Kalvenizm ve Katolikliğin birleşmesinden oluşan "Anglikanizm" mezhebi ve kilisesini kurmuştur.
*Kraliçe I. Elizabet zamanında ( 1588 - 1603 ) Anglikanizm resmi mezhep olarak tanınmıştır.


İskoçya ' da :
*Reform hareketleri halk tarafından gerçekleştirildi.
*İskoçya'da din işleri halk tarafından seçilen "Presbiteri" denilen meclis tarafından yapıldığından, İskoçya'daki Kalvenizm Presbiteriyen olarak adlandırılmıştır.

Diğer: İsveç ,Norveç, Danimarkalılar "Protestanlık" mezhebini kabul ettiler.


Sonuçları :
*Avrupa' da mezhep birliği bozuldu. Katolik ve Ortodoks mezheplerinin yanında, Protestanlık, Kalvenizm, Anglikanizm gibi yeni mezhepler ortaya çıktı.
*Papa'lar eski güçlerini ve itibarlarını kaybettiler. Papa' ya bağlılık azaldı.
*Okullar Kilise'den alınarak halka verildi. Böylece laik eğitim sistemi kuruldu.
*Katolik kilisesinden ayrılan ülkelerde, kilisenin malları ve topraklarına el konuldu.
*Katolik kilisesi, kendisini düzeltmek zorunda kaldı.
*Katolik olarak kalan ülkelerde, başka mezheplere karşı mücadele edebilmek amacıyla " Engizisyon Mahkemeleri" kurulmuş, binlerce insanı ölüme göndermiştir.
*Avrupa'nın mezhep birliğinin bozulması, birliği sağlamaya çalışan Şarlken'in amacına ulaşamamasına neden olmuştur.

9 Ocak 2011 Pazar

Reform'un Nedenleri ve Sonuçları

Reform'un Nedenleri

*Katolik Kilisesi'nin bozulması ve ıslahat fikrinin yayılması.

*Hümanizm sayesinde Hıristiyanlığın kaynaklarına inilmesi, İncil'in milli dillere çevrilerek temel ilkelerin ortaya konulması.

*Matbaanın yaygınlaşması ile okuma-yazma bilenlerin artması üzerine Katolik Mezhebi'nin sorgulanmaya başlanması.

*Endülüjans sorununun ortaya çıkması, para karşılığında kilisenin günahları affetmesi.

*Rönesans hareketlerinin etkisi.

*Reform hareketlerinin ilk defa başladığı Almanya'da siyasal birlik olmaması ve Almanya'daki prenslerin dinde yenilik isteyenleri desteklemesi. Reform'un Sonuçları: *Avrupa'da mezhep birliği bozuldu. Katolik ve Ortodoks Mezhepleri yanında Protestanlık, Kalvenizm ve Anglikanizm mezhepleri ortaya çıktı, mezhepler arasında çatışmalar başladı.

*Din adamları ve kilise, eski itibarını kaybetti.

*Katolik Kilisesi, kendisini yenilemek ve düzenlemek zorunda kaldı.

*Eğitim-öğretim faaliyetleri kiliseden alınarak laik bir eğitim sistemi kuruldu.

*Katolik Kilisesi'nden ayrılan ülkelerde kilisenin mallarına ve topraklarına el konuldu.

*Papa ve kilisenin Avrupa Ülkelerinin kralları üzerindeki etkisi sona erdi ve Avrupa'da siyasal bölünmeler yaşandı. Çünkü Ortaçağ'da Papa, Avrupa krallarına taç giydirerek onların krallıklarını onaylıyor ve yönlendirebiliyordu. Papanın bu gücü kaybetmesi, Haçlı Seferleri'nin düzenlenmesini engellemiştir.

*Protestan krallar ve prensler, din işlerinin mutlak hakimi oldular.

*Reform hareketleri, Avrupa'yı siyasi yönden zarara uğratmıştır. Şarlken'in Osmanlı Devleti üzerine yapmayı planladığı Haçlı Seferi bölünmelerden dolayı gerçekleşmemiştir.

*Mezhep savaşları, Osmanlı Devleti'nin Avrupa'da ilerlemesini kolaylaştırmıştır.